zaterdag 30 december 2017

De hoedenwinkel van Knorringa


Willemke ROZEMA (1911-1979 Helpman-Groningen)was hoedenverkoopster bij de hoedenzaak van Knorringa Herestraat 2 in Groningen.

Telefoongids van Nederland 1950: Knorringa, Ph. D.hoeden en pelt., Herestr.2 Groningen.

Knorringa was van joodse afkomst, geboren in Uithuizen.
Groninger Archieven -Burgerlijke stand -Huwelijk Gemeente: Groningen
Soort akte: Huwelijksakte
Aktenummer: 451
Datum: 30-06-1920
Bruidegom: Philippus Knorringa Geboorteplaats bruidegom: Uithuizen
Bruid: Betje Druijf Geboorteplaats bruid: Groningen   26 juni 1900
Vader bruidegom: Mozes Knorringa
Moeder bruidegom: Helena Bendiks
Vader bruid: Leman Alexander Druijf
Moeder bruid: Sara Rosenberg
Nadere informatie: beroep bruidegom: koopman; beroep vader bruidegom.: veehandelaar; beroep vader bruid: koopman; bruidegom 28 jaar; bruid 20 jaar

Gezin Knorringa
Situatie in juni 1941
Groningen, 20 juni 1900   
 Mildam,  12 maart 1944   
Echtgenote
Groningen, 25 maart 1921   
Auschwitz, 19 november 1942   
Dochter
Echtgenoot heeft de oorlog overleefd

Geschiedenis Uithuizen
In 1620 gaat het gerucht dat zich joden in Uithuizen, een dorp in het noord-oosten van de provincie, willen vestigen. Evenals elders probeerde ook hier de hervormde kerk dit tegen te gaan. Hoe het ook zij, veel joden heeft het kleine dorp nooit geteld. Pas in 1738 is er sprake van een tweetal joodse families, die zich bezig hielden met de verkoop van vee en vlees. Zowel in het aantal joden dat het dorp telde als in wijze waarop zij in hun onderhoud voorzagen, trad in de loop van de 19e en 20ste eeuw weinig verandering op.
De joden in het dorp maakten tot 1821 deel uit van de Joodse Gemeente Stedum. Daarna behoorde ze tot de Joodse Gemeente Appingedam. In 1880 en 1890 werden pogingen ondernomen om tot de stichting van een Joodse Gemeente te komen. Door onderlinge verdeeldheid kreeg dit streven geen gevolg.
In 1887 verkreeg men de status van 'bijkerk', maar bleef organisatorisch verbonden met Appingedam.

Yad Vashem voor beschermers Knorringa
21 feb 2005 | In een slaapkamertje in het kleine huis van de familie Haak in het Groningse Thesinge overleefde de joodse onderduiker Philippus Knorringa de oorlog. Zijn aanwezigheid bleef zelfs voor de zes kinderen grotendeels verborgen. Voor de hulp aan Knorringa heeft het echtpaar Haak in Bedum postuum een Yad Vashem-onderscheiding gekregen.
Als christenen putten Willem en Antje Haak uit hun geloof de moed om Knorringa, eigenaar van een hoedenzaak in Groningen, onderdak te verlenen, aldus de aanvraag voor de onderscheiding. De joodse man verbleef van eind 1942 tot de bevrijding in 1945 bij de familie Haak.
Alleen 's avonds, als de kinderen naar bed waren, mocht Knorringa zijn afgesloten slaapkamer verlaten. Opdat de kinderen hem niet in de keuken hoorden praten, mochten zij van hun ouders in bed luid zingen.
Alleen de oudste dochter Hennie ving eens door het raam een glimp van de onderduiker op. Zij begreep intuïtief dat het een jood was. Haar ouders vertelden haar dat in het kamertje een ziek konijn zat dat gevaarlijk was voor de kinderen. Hennie wist beter, maar heeft steeds haar mond gehouden.
Knorringa en zijn vrouw waren door het verzet tijdens een brandstofleverantie uit het doorgangskamp Westerbork gesmokkeld. Hun dochter wilde haar verloofde niet in de steek laten. Zij werd naar Auschwitz gedeporteerd, waar zij eind 1942 werd vergast. De vrouw van Knorringa was ondergedoken in Baflo. Zij kon de onderduiksituatie en de scheiding van man en kind echter niet verdragen en verdronk zichzelf.
Met de Yad Vashem-onderscheiding eert de staat Israël niet-joden die zich tijdens de Tweede Wereldoorlog hebben ingezet voor het redden van joden. Zij krijgen de eretitel Rechtvaardigen onder de Volkeren. Het Yad Vashem Instituut in Jeruzalem heeft sinds 1953 bijna 20.000 mannen en vrouwen, onder wie bijna 4600 Nederlanders, die onderscheiding toegekend.
Bron: ANP


Hoedenzaak van Knorringa  Herestraat 2 in Groningen.


Atjeh

Luitje de Raad in Atjeh - Korps Mariniers

1 - Certificaat van Goed Gedrag Hellevoetsluis



Luitje de Raad, grootvader (moederskant) van de samensteller Jacob Woudsma van onderhavige genealogie, is aanvankelijk schipper en stamt van een familie af van turfschippers. Zijn vader Hendrik de Raad is tot 1880 binnenvaarder en daarna arbeider, pakhuisknecht en werkman. Luitje is in 1893 nog schipper, terwijl hij in dienst gaat (07-02-1893) als Marinier 3' klasse voor 6 jaar met een premie van f.140.-
Bevordering tot Marinier 2' klasse op 1 Jan.1895. Als enige wettige zoon is hij vrijgeloot van de normale dienst voor de gemeente Groningen, lichting 1892 loting nr.247. Op 16-04-1894 voorlezing van de krijgsartikelen en verstaan, onder stamboeknummer 18086, aan boord H.M. Wachtschip Prins van Oranje liggende te Hellevoetsluis.(Certificaat van Goed Gedrag Hellevoetsluis 1 April 1895) en ontscheept 16 Okt.’95. (Bij de Marine werden buiten dienst gestelde schepen dikwijls als logies gebruikt: "wachtschip")
In dienst (07-02-1893)
01-02-1896 Met de SS Merapi naar Batavia
 23-02-1896 Binnen de Noordelijke Keerkring
 12-03-1896 In Oost-Indië gekomen. Geënrolleerd aan boord H.M. Gedeh op nr. 427
 07-04-1896 Overgeplaatst op H.M. Tromp (fregat) op nr. 513
-------------------------------------------------------------------------------- Veldtochten
 1. 05-06-1896 Deelgenomen aan ene landing tegen Kampong Lambaroe (Lompagger)
 2. 23-06-1896 Van 7u vm. tot 4u nm. het strandbivak bezet bij Kampong Ladoeng
 3. 13-08-1896 Deelgenomen aan de landing te Lohong
 --------------------------------------------------------------------------------
 07-09-1896 Over op flott.vaartuig H.M. Flores op nr. 108
 10-06-1897 Aan boord H.M. Wachtschip Bromo op nr. 484
 01-08-1897 Geënrolleerd aan boord Wachtschip Gedeh op nr. 698
 24-11-1897 Naar hospitaal te Weltevreden; verlaten 14-12-1897
 23-01-1898 Bevorderd tot scherpschutter
 13-05-1898 Overgeplaatst op H.M. Prins Hendrik der Nederlanden op nr. 374
 15-03-1899 Over op H.M. fregat Atjeh op nr. 370
27-03-1899 Oost-Indië verlaten
 17-04-1899 Buiten de Z. keerkring
 01-06-1899 Binnen de Z. keerkring
 10-06-1899 Buiten de N. keerkring
 14-08-1899 In Nederland aangekomen

(14-07-1899 Gestraft met 1 dag inhouding gehele soldij)
 30-08-1899 Naar het korps terug
 23-02-1900 Geënrolleerd aan boord H.M. Neptunus op nr. 160
 30-06-1900 Ontscheept en terug naar het korps

2 - Paspoort


3 - Zakboekje Luitje de Raad




4 - Binnenkomst van Hr Ms FREGAT Atjeh op 14 aug. 1899 Den Helder



Einde diensttijd 07-02-1901 

donderdag 28 december 2017

Helperweststraat

Helperweststraat




Stadsplattegrond uit ca. 1925

Geschiedenis
Over de geschiedenis van Helpman is geschreven door Kees van der Hoef en Anton Kubbenga in Fotoboek Helpman, (Helpman, 1991)en door Frans E. Banga Fotoboek Helpman-Eens een buurtschap onder Haren (Groningen 2003) Hieronder een beknopte schets uit de historie van Helpman.

Uitbreiding van Groningen
De gemeentegrens van Groningen schoof in 1884 op naar het Helperdiep met de natte brug. Helpman ontwikkelde zich verder door het groeiende inwoneraantal in Groningen, het verbeterde openbaar vervoer met de komst van de elektrische tram en de toename van de industrie. In 1915 raakte Haren Helpman kwijt aan de gemeente Groningen. De gemeentegrens schoof op tot aan de Esserweg Toen in 1902 de Woningwet tot stand kwam was daarmee de basis gelegd voor een grotere overheidsbemoeienis met de woningbouw en vooral de sociale woningbouw. Ir. Mulock Houwer werd in 1900 directeur van de dienst Gemeentewerken van Groningen. Hij kreeg als opdracht een algemeen uitbreidingsplan te maken voor de stad Groningen. In 1906 werd zijn plan definitief vastgesteld en opvallend daarbij was dat de vestiging van handel en industrie voorop stond. Als voor handel en industrie de juiste voorwaarden waren geschapen, dan kwam de woningbouw aan bod. Op basis van het plan Mulock Houwer werden enige annexaties verricht zoals delen van Noorddijk, Hoogkerk en vooral een groot deel van de gemeente Haren. De grens werd verlegd van het Helperdiepje naar de Esserweg, de huidige grens.

Helperweststraat
Mijn opa Jacob Woudsma, geboren 1875 Nijeholtwolde, Weststellingwerf, overleden 1964 Groningen (Helpman) , woonde op de volgende adressen:
1890 Warfum
1899 Rabenhauptstraat 43 (Wisselwachter SS)
        W.Hoendiep langs de dijk (620) 473 (Beambte SS)
1902 Leeuwarderdeel
       Sophiastraat 2 Groningen
1905 Harlingen gehuwd met Jantje Nijboer
1908 Helperweststraat 11a Haren (Helpman)
1910 Davidstraat 4/4 (Arbeider SS) Groningen
1913 Barestraat 39 Groningen
1921 Helperweststraat 15a (Rangeerder te Onnen) Groningen

Mijn ouders woonden:
04-08-1930 Joh.W.Frisostraat 88a (huwelijk)
19-03-1931 Helperweststraat 27
04-05-1932 Helperweststraat 39
23-02-1935 Helperweststraat 9

In dezelfde straat woont in deze periode meer familie: grootouders Jacob Woudsma en Jantje Nijboer op Nr. 15a ‘vanaf 04-01-1921’ (Oom Geert met tante Klaasje inwonend na 1938), Oom Albert en tante Anna op Nr. 20 (1931) en Nr. 27 (1935).


Helperweststraat; 
gezien naar het noorden, Kramer P.B. 1923 Foto Groninger Archieven



Ik ben geboren op 14 mei 1934 morgens om 4 uur in de Helperweststraat 39 Helpman. Dit is de eerste foto van mij gemaakt:


een kiekje achter het huis Helperweststraat 39.


tante Dina (links) bij het Sterrenbos-Heereweg


de hekjes van de Helperweststraat

Mijn vader was in bezit van een Getuigschrift van de Groninger Chauffeur School gevestigd in de Kleine Molenstraat 5 te Groningen d.d. 1 Febr. 1926.Ondergeteekende J.W.T.H.Hüsemann Instructeur aan genoemde School Verklaart dat H.Woudsma onder zijn leiding een cursus heeft gevolgd als Chauffeur-Monteur . Is in staat een “Automobiel ” te bedienen en te besturen, alsmede de voorkomende storingen te verhelpen, dan kleine reparatie’s verrichten. HÜSEMANN’s AUTOMOBIELBEDRIJF ALLERSMASTRAAT 2-4 TEL.3591 GRONINGEN

Overstromingen van 1825

Dirk Piebes Sjollema

De Heerenveense schilder Dirk Piebes Sjollema (1760 - 1840) legde een aantal taferelen van de overstromingen van 1825 vast. Hieronder is een situatie bij Oldelholtwolde, nabij het Friese Ter Idzardt, in beeld gebracht.



Het Aardrijkskundig Woordenboek van Van der Aa meldde in het midden van de 19de eeuw nog dat het dorp vanouds zeer rijk aan bosschages was en: ‘Bij den watervloed van Februarij 1825 was dit dorp als in eene bouwval herschapen. Vele huizen waren ingestort of weggedreven, zoo dat men hunne standplaats niet meer herkennen kon. Een vijftal menschen en bijna al het vee kwam hierbij om.’

Hoofdbedekking







Jeltje Jacobs HOFMAN mijn overgrootmoeder: let op de hoofdbedekking.

Dubbeltjesland


Dubbeltjesland-Paterwoldse meer
Dubbeltjesland lag dichtbij het sluisje, het land was van de familie Blom Hoornschedijk nr. 22.
Boer Blom stelde een weiland beschikbaar aan het Paterswoldsemeer met een toegangsprijs van een dubbeltje. We gingen daar zomers veel heen te vissen en zwemmen naar het tegenover liggend eilandje. Mijn neef Luitje Boon was daarbij en Paul Gillich, een HBS klasgenoot.

Paul – mijzelf - Luitje





Waar ook gezwommen kon worden is de Drentse A bij de vaste “plaatbrug” aan de Oosterbroekweg te Glimmen, alwaar verderop de Drentse A uitmondt in het Noord-Willemskanaal.



Vluchtelingen België


Op 7 oktober werd Antwerpen gebombardeerd en toen kwam de grote stroom vluchtelingen op gang. De schattingen lopen uiteen maar algemeen wordt aangenomen dat er meer dan 1.000.000 vluchtelingen in Nederland aanwezig waren. Deze vluchtelingen konden, ook om militaire redenen niet in de grensprovincies blijven en werden daarom over geheel Nederland verspreid.
Op vrijdag 9 oktober kreeg het provinciaal Comité van Groningen bericht dat een trein kon worden verwacht met 2.000 vluchtelingen. Men vergaderde onder leiding van de Commissaris der Koningin en besloot tijdelijke vluchtoorden in te richten in de stad Groningen. Hiertoe werden uitgezocht:
- De Dresseerschool
- De gymnastiekschool der gemeente in de Parklaan met het Sophiahuis
- Fongers Rijwielfabriek
- De gymnastiekschool der gemeente in de Violenstraat
In de grote zaal van de Vereniging De Harmonie kon het middagmaal worden gebruikt; het eten werd gereedgemaakt in Het Soephuis. Ook werd een Comité van Dames benoemd om de Belgische gasten aan tafel te bedienen. Er werd nog meer geld ingezameld; het beschikbare bedrag steeg tot ongeveer f 25.000.- Inmiddels was ook een Comité van Huisvesting opgericht en vele particulieren boden aan Belgen in huis op te nemen, gratis of tegen een kleine vergoeding (het motto was liefdadigheid - geen kostwinning). De stad werd daartoe verdeeld in 12 kluften.Toen bericht werd ontvangen dat Belgische en andere vluchtelingen naar Groningen zouden komen werden er advertenties geplaatst om betaalde en onbetaalde logies te vinden. Er kwamen ruim 300 aanbiedingen binnen voor gratis logies en bijna 300 voor huisvesting tegen vergoeding. In de vluchtoorden werd onderzoek ingesteld wie in Groningen moesten blijven en wie in de provincie konden worden ondergebracht. Per kaartsysteem werd geregeld welke gastgezinnen voor vergoeding in aanmerking kwamen; deze vergoeding was per week voor een man
f 4.-; voor een vrouw f 3,50 en voor een kind van 10 t/m 14 jaar f 2,80; voor een kind van 5 t/m 9 jaar f 2,10 en voor een kind jonger dan 5 jaar f 1,- Soms moest iets extra’s worden uitgekeerd, bijvoorbeeld in verband met versterkende middelen of ‘omdat de levensstandaard van de vluchtelingen iets boven het gemiddelde lag’.
Bron http://www.wereldoorlog1418.nl/vluchtelingen/verslag-groningen.htm
Mijn opa, Jacob Woudsma, heeft bij hem thuis ook vluchtelingen opgenomen, die hij in 1920 met zijn vrouw in België is op gaan zoeken.

Daarvoor had hij een paspoort nodig.




zondag 24 december 2017

Woudsma Kadaster 1832

Kadaster 1832Bezittingen Woudsma  Nijeholtwolde-Wolvega


 Nijeholtwolde  aangegeven zijn de woningen

http://images.tresoar.nl/kaarten//index.php?doc=minuutplans1832/MIN02102C01

Eigenaar Pier Taekes Woudsma (landbouwer) wonende te Nijeholtpade
Perceelnr.
In gebruik als
Oppervlakte m²
Klasse
Belasting
15
Bouwland
1390
2/3
16
Bouwland
4320
2/3
17
Weiland
3840
1/2
18
Weiland
1700
2
20
Tuin
650
3
21
Boomgaard
1260
1
22
Huis en Erf
560
1
36
23
Weiland
2400
1/2
24
Weiland
19210
2
25
Weiland
10100
1/2
27
Bouwland
12360
2/3
27 a
Scheeneweg als Bouwland
2290
3
28
Bosch
1630
3
29
Bouwland
17360
2/3
30
Weiland
4230
2
31
Weiland
9800
2
32
Weiland
17600
2
33
Weiland
2440
1/2
34
Weiland
18860
2
37
Weiland
9860
2/3
38
Weiland
15180
2
41
Bouwland
10920
2/3
43
Bouwland
8350
2/3
44
Bouwland
7730
1
45
Weiland
7970
2
46
Weiland
8220
2
47
Weiland
6020
2
48
Weiland
4310
2
49
Weiland
2470
2
50
Weiland
4010
2
51
Huis en Erf
1270
1
15
52
Weiland
2530
2
194
Bosch
5790
3
195
Bouwland
5960
3
196
Weiland
6590
2/3
197
Weiland
7300
2
198
Weiland
770
3
199
Weiland
13910
3
200
Weiland
4960
1/2
201
Tuin
940
3
202
Huis
153
1
9
203
Weiland
3810
1/2
377
Weiland
3420
2/3
378
Weiland
3350
2
380
Weiland
108
4
381
Weiland
6960
2/3
382
Moestuin
940
3
383
Moestuin
640
3
384
Weiland
3960
2
385
Huis en Erf
1140
1
9
386
Weiland
330
2
387
Weiland
9270
2/3
389
Weiland
5760
2/3
390
Weiland
4830
2/3
573
Hooiland
33670
4/5
574
Hooiland
1190
4
1044
Water
23130
1
1045
Hooiland
1360
4
1046
Water
21850
1
1047
Hooiland
930
4
1048
Water
133850
1
1050
Hooiland
480
3
1051
Hooiland
1170
3
1097
Hooiland
2370
4
1098
Hooiland
15600
3
1106
Water
26010
1
1107
Hooiland
2180
4
1108
Water
3730
1
1132
Water
4670
1
1133
Hooiland
2260
4
1135
Water
34600
1
1136
Hooiland
3180
4
1195
Hooiland
480
4
1196
Water
4990
1
1221
Hooiland
17100
2/3
1222
Hooiland
30790
4
1227
Hooiland
5960
4
1228
Hooiland
7130
4
1232
Hooiland
17930
4
1233
Hooiland
14700
4
1236
Hooiland
28820
4
1237
Hooiland
40340
4
1238
Hooiland
65750
2/3
1239
Molendijk als Weiland
580
2
1240
Molen en Erf
570
1
1241
Hooiland
22860
2/3
1242
Hooiland
15130
4
1243
Hooiland
11350
4
1280
Hooiland
5630
3
1280 a
Hooiland
7870
3
1282
Hooiland
4820
3
1307
Hooiland
10400
3/4
1325
Hooiland
10230
3/4
1331
Water
16230
1
1332
Hooiland
8300
4
1333
Hooiland
3040
4
1354
Water
6200
1
1356
Hooiland
10140
4
1357
Hooiland
26650
3/4
1389
Hooiland
24050
4
1390
Hooiland
23250
4
1392
Hooiland
24290
4
1394
Hooiland
2680
3
1395
Hooiland
41120
4
1431
Hooiland
7070
4
1432
Hooiland
14170
4
1434
Hooiland
5730
4
1437
Water
29190
1
1767
Hooiland
9420
5



Eigenaar  de weduwe van Taeke Hendriks Woudsma wonende te Wolvega
Perceelnr.
In gebruik als
Oppervlakte m²
Klasse
Belasting
393
Bosch
6700
2
394
Bouwland
7600
2/3
395
Bouwland
9220
2/3
396
Weiland
10480
2/3
397
Weiland
7480
2
398
Weiland
8770
2/3
400
Weiland
18110
2
401
Weiland
2530
2
402
Weiland
540
1
403
Huis en Erf
860
1
36
404
Schuur voor de Landbouw
112
1
405
Weiland
2740
2
406
Weiland
9720
1/2
409
Weiland
8490
2
410
Weiland
5550
2
411
Weiland
9870
2/3
412
Bouwland
4200
2/3
413
Bouwland
3300
2/3
414
Bosch
2400
2
415
Bosch
5020
2
416
Weiland
8600
2
417
Weiland
10500
2/3
418
Weiland
8320
2/3
419
Weiland
4610
2
420
Weiland
7230
1/2
423
Weiland
6390
1/2
424
Weiland
400
2
425
Boomgaard
2780
1
426
Moestuin
1070
3
516
Hooiland
7170
4
529
Hooiland
21530
4/5
551
Water en Riet
17280
1
552
Hooiland
510
4
1213
Hooiland
9650
2/3
1214
Hooiland
15120
4
1215
Hooiland
3280
3
1217
Hooiland
2360
4
1218
Hooiland
1580
4
1249
Water
25510
1
1250
Water
27520
1
1258
Hooiland
2830
4
1259
Hooiland
2440
4
1260
Hooiland
3580
4
1261
Hooiland
3640
4
1262
Hooiland
4780
4
1304
Hooiland
3780
4
1305
Hooiland
29400
4
1306
Hooiland
2900
3
1308
Hooiland
26810
3/4
1309
Hooiland
57350
3/4
1310
Hooiland
1500
4
1311
Water
12700
1
1312
Hooiland
4460
4
1313
Water
9830
1
1314
Hooiland
3770
4
1315
Water
13660
1
1396
Moeras
18540
1
1397
Hooiland
9390
3
1398
Water
11420
1
1399
Water
870
1
1400
Water
870
1
1401
Hooiland
71470
3/4
1402
Water
560
1
1403
Hooiland
47410
3/4
1435
Water
3900
1
1436
Hooiland
2820
4
1439
Wijk of Vaart
2810
Min.
1440
Hooiland
19920
4
1441
Hooiland
11150
4
1442
Hooiland
23270
5
1443
Hooiland
16320
5
1752
Hooiland
4340
5

Verdere details kunnen worden gevonden via https://www.allefriezen.nl/zoeken/persons
(uitgebreid zoeken - woudsma - wolvega)
Perceelnummers via  http://kaarten.tresoar.nl/minuutplans.php?gem=Wolvega&jaar=1832